PRZYTULIA CZEPNA

Rodzina: marzanowate (Rubiaceae)

Nazwy ludowe i potoczne: lepczyca, przytulina (nazwa niepoprawna)

Charakterystyka botaniczna: roślina jednoroczna, jara, niewymagająca jarowizacji, dobrze zimująca. Bardzo pospolity w całej Europie Środkowej i w krajach nadbałtyckich chwast upraw łanowych, a także rzadziej szerokorzędowych.

MORFOLOGIA

Siewka: część podliścieniowa (hipokotyl) nieowłosiona, długości 20 mm, grubości 1 mm, czerwonawa lub brązowawa. Liścienie nagie, eliptyczne, długości 7–18 mm i 6–10 mm szerokości, z charakterystycznym wcięciem na szczycie, na ogonku długości ok. 5 mm, z dość wyraźnym nerwem środkowym i dwoma parami nerwów bocznych.

Starsza roślina: nie tworzy typowej ani pozornej rozety, ale nad liścieniami tworzy się wyraźny, czworograniasty epikotyl (część nadliścieniowa pędu), o długości ok. 12 mm. Kolejne międzywęźla są zwykle krótsze, a w chłodnych warunkach prawie nie występują. Pierwsze liście na łodydze zebrane w okółki, wydłużone lub lancetowate, z wyraźnym nerwem głównym.

Łodyga: czworograniasta, z haczykowatymi włoskami, płożąca się lub wspierająca po podporach, od dołu rozgałęziająca się. Osiąga długość do 200 cm (zwykle jednak wspina się na wysokość 20–30 cm bez podpór lub nieco przerasta łan są-siednich roślin).

Liście na łodydze: zebrane w okółki po 6–8 szt., szorstko haczykowato owłosione, kształtu lancetowatego lub podługowatego.

Korzeń: delikatny, palowy, silnie od góry rozgałę-ziający się, do ok. 25–30 cm.

Kwiaty: barwy zielonej i/lub białej, średnicy ok. 2 mm, zebrane w wiechowate kwiatostany, wystające ponad okółki liści.

Owoc: rozłupki, 4–7 mm szerokości i 2 mm wysokości, złożone z dwóch nasion, pokryte haczykowatymi włoskami.

SZKODLIWOŚĆ

Progi szkodliwości: 0,5–2 szt./m2. Jeden z najważniejszych chwastów zbóż i rzepaku. W uprawach szerokorzędowych ma mniejsze znaczenie. Toleruje zacienienie i swobodnie rozwija się w głębi łanu i w sąsiadujących z polem zaroślach, skąd nasiona przenoszone są na pole.