JASNOTA RÓŻOWA

Rodzina: jasnotowate (Lamiaceae), dawniej wargowe (Labiatae)

Nazwy ludowe i potoczne: jasnota mniejsza, jasnota otulona, ziele maciczne

Charakterystyka botaniczna: roślina jednoroczna, jara, nie wymaga jarowizacji. Pospolity chwast polny gleb lekkich i średnich, stanowisk ruderalnych.

MORFOLOGIA

Siewka: część podliścieniowa (hipokotyl) nieowłosiona, 1–1,5 cm, grubości 0,5 mm, w dolnej części jasnozielona, wyżej czerwono nabiegła. Liścienie zielone, nieowłosione, jajowate, eliptyczne lub odwrotnie nerkowate, z wierzchołkiem ściętym lub lekko wklęsłym, długości 3–6 mm i szerokości 2–5 mm. Ogonek liścienia 2–3 razy dłuższy od jego blaszki. Starsza roślina: nie tworzy typowej ani pozornej rozety, ale nad liścieniami tworzy się wyraźny epikotyl (część nadliścieniowa pędu) o długości ok. 3–6 mm. Kolejne międzywęźla coraz dłuższe. Łodyga: cienka, czworograniasta, wznosząca się
lub płożąca, dołem rozgałęziona, nieowłosiona. Osiąga wysokość 10–15 cm i długość do 30 cm.

Liście na łodydze: ustawione naprzeciwlegle, w dolnej części nierówno karbowane, okrągłe, jajowate lub nerkowate, na ogonkach długości 1–1,5 długości blaszki, a w górnej części pędu siedzące, obejmujące łodygę. Średnica liści 1–2 cm.

Korzeń: palowy, cienki, rozgałęziający się w górnej części. Osiąga do 15–20 cm głębokości.

Kwiaty: korona w pełni kwitnienia znacznie dłuższa i wystająca z kielicha. Kwiaty zebrane w nibyokółki w szczytowej części pędów.

Owoc: rozłupka, zebrana w nibyokółki.

SZKODLIWOŚĆ

Progi szkodliwości: nie ma opracowanych oficjalnych. Charakteryzuje się wysoką konkurencyjnością przez cały okres wegetacji w różnych gatunkach roślin uprawnych, zwłaszcza na stanowiskach lekkich, na których wyczerpuje wierzchnią warstwę gleby z wody i składników pokarmowych. Występuje głównie w zbożach, na glebach lżejszych.

WARTO WIEDZIEĆ

Jasnota różowa jest typowym chwastem dolnego piętra łanu. Może pełnić pożyteczną funkcję okrywania gleby przed palącymi promieniami słońca i wiatrem. Z drugiej strony podczas częstych opadów podnosi wilgotność powietrza u podstawy roślin, co sprzyja rozwojowi patogenów grzybowych. Jest także gatunkiem wabiącym zapylacze, co utrudnia organizację zabiegów ochrony roślin.